پلیمرهای مصنوعی به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: ترموپلاستیک و ترموستاتیک. هر دسته شامل انواع مختلفی از پلیمرها است که بر اساس خصوصیات و کاربردهایشان تفاوت دارند.
-
پلیمرهای ترموپلاستیک: این نوع پلیمرها در دماهای بالا نرم میشوند و میتوانند به شکلهای مختلف شکل داده شوند. بعد از خنک شدن، شکل خود را حفظ میکنند. برخی از پلیمرهای ترموپلاستیک معروف شامل پلیاتیلن، پلیپروپیلن، پلیوینیل کلراید (PVC)، و پلیاتیلن ترفتالات (PET) میباشند.
- پلیمرهای ترموستاتیک: این نوع پلیمرها در دماهای بالا پایداری حرارتی بیشتری دارند و پس از شکلدهی، شکل خود را حفظ میکنند. برخی از پلیمرهای ترموستاتیک معروف شامل پلیآمید (نایلون)، پلی کربنات، پلیاتر اتر کتون (PEEK)، و پلیسولفون میباشند.
الف ) انواع پلیمرهای ترموپلاستیک
پلیمرهای ترموپلاستیک یکی از انواع مهم پلیمرها هستند که در دماهای بالا نرم میشوند و میتوانند به شکلهای مختلف شکل داده شوند. بعد از خنک شدن، شکل خود را حفظ میکنند.
این انواع پلیمرها برای بسیاری از کاربردهای مختلف در صنایع مختلف استفاده میشوند. برخی از معروفترین انواع پلیمرهای ترموپلاستیک عبارتند از:
-
پلیاتیلن (PE):یکی از پرمصرفترین پلیمرها که برای تولید بطریها، لولهها، فیلمهای پلاستیکی، و بستهبندیها استفاده میشود. پلی اتیلن ها مانند نایلون ها بر اساس وزن مولکولی متمایز می شوند. تفاوت ها به طور کلی به درجه و پیچیدگی انشعاب جانبی در زنجیره ها مربوط می شود. مونومر فقط گاز اتیلن است. پلی اتیلن ها از مواد نرم با چگالی کم (کیسه پلاستیکی) تا درجه های مهندسی UHMW (وزن مولکولی فوق العاده بالا) را شامل می شود. پلی اتیلن برای ظروف غذا، لوله ها و قطعات مهندسی استفاده می شود
-
پلیپروپیلن (PP): این پلیمر برای تولید قطعات خودرو، بطریها، فیلمهای پلاستیکی، و لوازم خانگی استفاده میشود.
-
پلیوینیل کلراید (PVC): PVC یکی از پلیمرهای پرمصرف در صنایع ساختمانی، بستهبندی، لولهکشی، و صنایع خودروسازی است.
-
پلیاستایرن (PS): این پلیمر برای تولید لوازم خانگی، بستهبندی، و وسایل الکترونیکی استفاده میشود. پلی استایرن (PS) یک پلیمر بسیار پرکاربرد با خواص بسیار مفید است. می توان آن را فوم کرد (با گاز مبرد) تا یک ماده نرم، شکننده اما بسیار مقاوم در برابر ضربه و عایق (PS منبسط شده) ایجاد کرد. می توان آن را بدون کوپلیمریزاسیون به عنوان یک جامد شفاف کم هزینه و تا حدودی شکننده استفاده کرد. و می توان آن را با لاستیک های مصنوعی (آکریلونیتریل و بوتادین) آلیاژ کرد تا پلیمری مات، سفت و محکم، ABS، با کاربرد تقریباً جهانی بسازد.
-
پلیاتیلن ترفتالات (PET): این پلیمر برای تولید بطریهای نوشیدنی، الیاف مصنوعی، و لباسها استفاده میشود.
ب) پلیمرهای ترموستاتیک
پلیمرهای ترموستاتیک یکی از انواع مهم پلیمرها هستند که در دماهای بالا پایداری حرارتی بیشتری دارند و پس از شکلدهی، شکل خود را حفظ میکنند. این انواع پلیمرها برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت حرارتی بالا دارند، مناسب هستند.
برخی از معروفترین انواع پلیمرهای ترموستاتیک عبارتند از:
-
پلیآمید (نایلون):این پلیمر برای تولید قطعات مکانیکی، الکترونیکی، و خودروها به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و سایش استفاده میشود.نایلون یک نوع پلیمر مصنوعی است که از واحد تکراری آمید تشکیل شده است. این پلیمر از اتصال گروههای کربوکسیلی و آمینی به هم به وجود میآید. نایلون به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی مناسب خود، برای تولید انواع محصولات مصرفی و صنعتی استفاده میشود.
نایلون به دلیل ویژگیهایی مانند مقاومت در برابر سایش، مقاومت در برابر حرارت، مقاومت در برابر شیمیایی، و سبکی، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از کاربردهای رایج نایلون شامل لباسها، بستهبندیها، الیاف مصنوعی، قطعات خودرو، قطعات الکترونیکی، و لوازم خانگی میباشد.
نایلون به دلیل خصوصیات منحصر به فرد خود، یکی از پلیمرهای محبوب و پرکاربرد در صنایع مختلف است.
- پلیکربنات: این پلیمر برای تولید قطعات شفاف و مقاوم در برابر ضربه مورد استفاده قرار میگیرد، مانند پنجرهها و قطعات الکترونیکی.
-
پلیاتر اتر کتون (PEEK): این پلیمر برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت در برابر حرارت بالا، شیمیایی، و مکانیکی دارند، مانند صنایع هوافضا و پزشکی، استفاده میشود.
-
پلیسولفون: این پلیمر برای تولید قطعاتی که نیاز به مقاومت در برابر حرارت و ضربه دارند، مورد استفاده قرار میگیرد، مانند قطعات خودرو و تجهیزات پزشکی.
هر یک از این انواع پلیمرها دارای خصوصیات و کاربردهای خاص خود هستند که بسته به نیازهای مختلف صنایع مورد استفاده قرار میگیرند.